Jakie egzaminy można przeprowadzić online? Informacje dla dyrektorów szkół. 

Pytanie dyrektora szkoły:

Czy na mocy rozporządzenia z dnia 20 marca 2020 r. możemy przeprowadzić egzaminy on-line? W mojej ocenie dyrektor szkoły decyduje, jak będzie klasyfikował uczniów – czy jak teraz wyda oświadczenie, że naszych uczniów będzie egzaminować on-line i te egzaminy odbędą się czerwcu lub w maju to będzie ok?

Odpowiedź prawnika:

W okresie czasowego ograniczania funkcjonowania jednostek systemu oświaty, dyrektorzy są uprawnieni do ustalenia warunków i sposobu przeprowadzenia:

• egzaminu klasyfikacyjnego, 

• egzaminu poprawkowego,
• egzaminu semestralnego i sprawdzianów umiejętności,

a w przypadku wniesienia zastrzeżenia na podstawie rozdziału 3a Ustawy o Systemie Oświaty, również do trybu ustalenia rocznej oceny klasyfikacyjnej z zachowania. 

Kwestie te reguluje rozporządzenie z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19. Przepisy będą obowiązywały od 25 marca 2020 r. do 26 kwietnia 2020 r.

Nauka online w szkołach

W czasie ograniczenia funkcjonowania szkół i placówek oświatowych w związku z zagrożeniem epidemiologicznym, nauka jest realizowana na odległość. W sytuacji, gdy wystąpią trudności w organizacji zajęć, dyrektor szkoły w uzgodnieniu z organem prowadzącym, powinien określić inny sposób ich realizowania. O wybranym sposobie musi także poinformować kuratora oświaty.

Rozporządzenie z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie szczególnych rozwiązań w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID -19, uprawnia, zgodnie z §1 pkt. 5 dyrektorów jednostki systemu oświaty do ustalenia warunków i sposobów przeprowadzenia egzaminów w nim określonych.

Egzaminy klasyfikacyjne online

Zgodnie z tym przepisem wydanie przez dyrektora oświadczenia o przeprowadzeniu egzaminów online będzie wiążące i obowiązujące jedynie w okresie zamknięcia szkół i jedynie w stosunku do uczniów, którzy zdają egzaminy klasyfikacyjne, egzaminy poprawkowe, egzaminy semestralne lub sprawdziany wiadomości i umiejętności w tym okresie tj. do 26 kwietnia 2020 r.  Nie zaś wobec wszystkich uczniów i nie w stosunku do egzaminów, które będą przeprowadzane  po 26 kwietnia 2020r.

Uczniowie, którzy realizują obowiązek szkolny zdalnie w związku z zaistniałą sytuacją, klasyfikowani są nadal z zajęć edukacyjnych na podstawie ocen rocznych lub średniorocznych wystawianych przez nauczycieli.

Po zniesieniu ograniczeń w funkcjonowaniu placówek, oświadczenie to nie będzie wiążące i będą obowiązywały dotychczas obowiązujące przepisy ustawy prawa oświatowego i ustawy o systemie oświaty w zakresie przeprowadzania egzaminów, jak również klasyfikowania uczniów. 

Dyrektor w porozumieniu z organem prowadzącym, zawiadamiając kuratora oświaty, może zadecydować w okresie zawieszenia placówek (aktualnie do dnia 26.04) o sposobie przeprowadzenia:

• Egzaminów klasyfikacyjnych, które przeprowadza się dla dzieci realizujących obowiązek szkolny w ramach edukacji domowej, uczniów nieklasyfikowanych ze względu na frekwencję, uczniów realizujących indywidualny tok nauki oraz w przypadku przechodzenia ucznia szkoły publicznej, publicznej szkoły artystycznej, szkoły niepublicznej lub niepublicznej szkoły artystycznej o uprawnieniach publicznej szkoły artystycznej – do szkoły publicznej innego typu.
• Egzaminów poprawkowych, które przeprowadza się począwszy od klasy IV szkoły podstawowej dla uczniów, którzy w wyniku klasyfikacji rocznej otrzymali negatywną ocenę klasyfikacyjną.
• Egzaminów semestralnych i sprawdzianów umiejętności, które są przeprowadzane w przypadku stwierdzenia, że roczna ocena klasyfikacyjna z zajęć edukacyjnych lub roczna ocena klasyfikacyjna z zachowania zostały ustalone niezgodnie z przepisami dotyczącymi trybu ustalania tych ocen.
• Ustalenia rocznej oceny klasyfikacyjnej z zachowania w przypadku wniesienia zastrzeżenia do trybu ustalenia tej ocen, o których mowa w rozdziale 3a ustawy o systemie oświaty. Nie może więc decydować o uzyskaniu przez ucznia oceny klasyfikacyjnej z zajęć edukacyjnych.

Co reguluje rozporządzenie?

Przytoczone uprawnienia są przyznane dyrektorom do 26 kwietnia 2020 r.  Moim zdaniem wydanie oświadczeń przez dyrektorów szkół w stosunku do egzaminów, które będą przeprowadzane w maju lub czerwcu, a nawet później,  nie będą więc wiążące.

Oprócz interpretacji literalnej przepisów nie należy zapominać o interpretacji celowościowej – rozporządzenie wydane zostało na podstawie delegacji ustawowej, która zakłada zapewnienie prawidłowej realizacji celów i zadań jednostek oświaty jedynie w okresie czasowego ograniczenia lub czasowego zawieszenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty na obszarze kraju, lub jego części.

Odnośnie egzaminów, rozporządzenie w okresie czasowego ograniczenia funkcjonowania jednostek systemu oświaty, wyłącza stosowanie następujących przepisów:

• art. 44 zg ust. 2  ustawy z dnia 7.09.1991 r. o systemie oświaty,
• § 17-19, § 24-27, § 28 ust. 2, § 29 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych oraz § 22 ust. 1 w zakresie stosowania przepisu §19 tego rozporządzenia,
• § 15-17, § 22-25, § 26 ust. 2, § 27 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 2017 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych,
• § 15-17, § 29-32, § 33 ust. 2, § 34 i § 35 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych.