Nauczyciel na kwarantannie

OBOWIĄZEK KWARANTANNY

W sytuacji wystąpienia podejrzenia zakażenia chorobą zakaźną, w myśl art. 33 ust. 1 Ustawy, państwowy powiatowy inspektor sanitarny może wydać decyzję m.in. o kwarantannie, izolacji oraz izolacji w warunkach domowych. Taka decyzja posiada rygor natychmiastowej wykonalności i jest przekazywana w każdy możliwy sposób zapewniający dotarcie decyzji do adresata (następczo doręczane na piśmie). Obok inspekcji sanitarnej, podmiotem uprawnionym do poddania kwarantannie, izolacji albo izolacji w warunkach domowych osoby podejrzanej o zachorowanie jest lekarz. Do jego obowiązku należy następcze powiadomienie państwowego inspektora sanitarnego o skierowaniu osoby podejrzanej na określone odizolowanie.

Stosownie do przepisu zawartego w art. 34 ust. 2 Ustawy, osoby które były narażone na chorobę zakaźną, podlegają obowiązkowej kwarantannie, o ile stosowne organy tak postanowią.   Styczność nauczyciela z osobą zakażoną przesądza o zaistnieniu przesłanki narażenia na chorobę. Brak kontaktu pracownika z POZ (Podstawowa Opieka Zdrowotna) oznacza, że jedynym uprawnionym organem mogącym nałożyć kwarantannę na pracownika jest państwowy powiatowy inspektorat sanitarny.

Zgodnie z § 5 ust. 2 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie chorób zakaźnych powodujących powstanie obowiązku hospitalizacji, izolacji lub izolacji w warunkach domowych oraz obowiązku kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego, okres obowiązkowej kwarantanny w przypadku zespołu ostrej niewydolności oddechowej (SARS, COVID-19) wynosi 10 dni.

WYNAGRODZENIE CHOROBOWE/ZASIŁEK CHOROBOWY

Co do zasady za okres trwania kwarantanny lub izolacji przysługuje na ogólnych zasadach wynagrodzenie za czas choroby albo zasiłek chorobowy, wypłacany przez płatnika składek (pracodawcę) albo Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie bowiem z art. 92 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, za czas niezdolności pracownika do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną – trwającej łącznie do 33 dni w ciągu roku kalendarzowego, a w przypadku pracownika, który ukończył 50 rok życia – trwającej łącznie do 14 dni w ciągu roku kalendarzowego – pracownik zachowuje prawo do 80% wynagrodzenia, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują wyższe wynagrodzenie z tego tytułu. Niezdolność do pracy wskutek odosobnienia w związku z chorobą zakaźną występuje m. in. wówczas, gdy pracownik podlega obowiązkowej kwarantannie, czy to na mocy decyzji właściwego inspektora sanitarnego, czy to z mocy prawa z uwagi na przekroczenie granicy (art. 6 ust. 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa). Za czas kwarantanny pracownikowi przysługuje zatem wynagrodzenie chorobowe w wysokości 80% podstawy wymiaru, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują z tego tytułu wyższe wynagrodzenie.

W celu wypłaty osobie odbywającej obowiązkową kwarantannę za okres jej trwania, wynagrodzenia, o którym mowa w art. 92 k.p. lub świadczenia pieniężnego z tytułu choroby określonego w odrębnych przepisach, osoba ta, w terminie 3 dni roboczych od dnia zakończenia obowiązkowej kwarantanny składa pracodawcy pisemne oświadczenie potwierdzające odbycie obowiązkowej kwarantanny.

Płatnik składek, który nie jest obowiązany do wypłaty świadczenia pieniężnego z tytułu choroby niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni, przekazuje oświadczenie do ZUS. Oświadczenie pracownika stanowi także dowód usprawiedliwiający nieobecność w pracy w okresie odbywania obowiązkowej kwarantanny.

KWARANTANNA A PRACA ZDALNA

Odosobnienie, jaką jest kwarantanna nie skutkuje jednak z automatu uznaniem pracownika za niezdolnego do pracy. Przepisy prawa, w tym również tarczy antykryzysowej, nie zabraniają pracownikowi przebywającemu na kwarantannie świadczyć pracy zdalnej (o której mowa w art. 3 ustawy z 2.03.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych).

Natomiast w związku z tym, że na kwarantannie przebywa osoba zdrowa, która nie jest z tego powodu niezdolna do pracy, pracownik nie ma obowiązku korzystania z usprawiedliwionej nieobecności w pracy i pobierania zasiłku lub wynagrodzenia chorobowego. Jeżeli zatem pracownik objęty kwarantanną jest zdolny do pracy i podejmie ją w formie zdalnej, to za wykonaną pracę należy mu się pełne wynagrodzenie, które nie będzie wynagrodzeniem chorobowym.

URLOP WYPOCZYNKOWY

Jak zostało wspomniane powyżej, niemożność wykonywania pracy w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi jest traktowane na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby określoną w przepisie w art. 92 § 1 pkt. 1 k.p. Czas orzeczonej kwarantanny stanowi zatem, w świetle wskazanych przepisów, czas usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy zrównany z nieobecnością chorobową. Za czas tej nieobecności pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego.

Okresu orzeczonej kwarantanny nie powinno się zatem zamieniać na urlop wypoczynkowy. Takiej praktyce pośrednio sprzeciwia się również brzmienie art. 166 k.p., zgodnie z którym część urlopu niewykorzystaną m.in. z powodu odosobnienia w związku z chorobą zakaźną pracodawca jest obowiązany udzielić w terminie późniejszym.

PODSUMOWANIE

Osoba spełniająca ustawowe przesłanki obowiązkowej kwarantanny zostaje odizolowana na okres 10 dni. Podstawą prawną izolacji jest decyzja administracyjna wydawana przez organy inspekcji sanitarnej lub decyzja lekarza, który wystawia zwolnienie lekarskie oraz niezwłocznie informuje odpowiedniego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego. Pracownikowi poddanemu kwarantannie przysługuje wynagrodzenie chorobowe (płatne przez pracodawcę) lub zasiłek chorobowy, gdyż decyzja o odbyciu kwarantanny jest poczytywana jako usprawiedliwiona nieobecność w pracy. Pracownik w okresie kwarantanny może odbywać pracę zdalną, jednak pracodawca nie może wyciągnąć konsekwencji w przypadku odmowy świadczenia pracy przez pracownika.

Z informacji w kwestiach praktycznych związanych z potwierdzeniem odbywania kwarantanny uzyskanych przez biuro ZUS wskazuję, iż lekarze często nie przekazują stosownej informacji do właściwego organu inspekcji sanitarnej, przez co pracownik musi pamiętać, aby sam się zgłosić do ZUS’u oraz otrzymać decyzję o odbywaniu kwarantanny. Druga kwestia praktyczna dotyczy oświadczenia pracownika o odbyciu kwarantanny. ZUS wymaga decyzji organu inspekcji sanitarnej jako dokumentu potwierdzającego odbycie kwarantanny, dlatego też przy wypłacie wynagrodzenia chorobowego przez pracodawcę, rekomenduję pozyskanie obok oświadczenia pracownika, również decyzję administracyjną wydaną przez osoby upoważnione przez państwowego powiatowego inspektora sanitarnego.